در ایران از مصالح و نماهای متفاوتی مانند نمای کامپوزیت، نمای شیشه ای، نمای چوبی، نمای سنگی و … استفاده می شود. نمای سنگی از متدوال ترین نماهایی است که از دیرباز در کشور ما کاربرد داشته است. سنگ‌های متنوعی برای نمای ساختمان استفاده می‌شود که هر یک دارای ویژگی‌ها و کاربرد خاصی هستند. از این میان می‌توان به سنگ های تراورتن، گرانیت، سنداستون و چینی اشاره کرد. در ادامه با هر یک از این سنگ ها، کاربردشان و معایب و مزایای آن‌ها آشنا می‌شوید.

بطور کلی در انتخاب سنگ نما باید نکاتی را در نظر داشت:

– سنگ‌های به کار رفته در نمای ساختمان باید در برابر عوامل جوی شامل گرما و سرما، باران و اشعه UV مقاومت خوبی داشته باشند.

– جذب آب سنگ باید پایین باشد و در برابر سایش مقاومت خوبی داشته باشد.

– در شهرهای بزرگی مانند تهران که به علت آلودگی هوا، باران ها بصورت اسیدی هستند، مقاومت سنگ در برابر اسیدها نیز جزو فاکتورهای مهم است و باید به آن توجه داشت.

– با توجه به خطر جدا شدن سنگ ها از دیوار و افتادن روی سر عابرین، سنگ مورد استفاده باید از خلل و فرج مناسبی برخوردار باشد تا ملاتی که برای چسباندن آن به دیوار استفاده می‌شود، به خوبی در آن نفوذ کرده و به دیوار بچسبد.

در انتخاب سنگ باید دقت داشته باشید که ترک نداشته باشد. برای تشخیص بدون ترک بودن سنگ، با یک شیء فلزی روی آن ضربه بزنید، اگر صدای شفاف شیشه از آن ساتع شد، به معنی سالم بودن و بدون ترک بودن آن است.

سنگ نمای تراورتن

سنگ تراورتن از انواع سنگ‌های رسوبی آهکی است که در اثر ته نشینی سریع کربنات کلسیم در دهانه چشمه‌های آب معدنی به خصوص چشمه های آب گرم یا در غارهای آهکی به وجود آمده‌اند. سنگ تراورتن معمولا بصورت طبیعی در رنگ‌های سفید، کِرِم، برنزه تیره و روشن، قرمز و خاکستری وجود دارد. هر چه رنگ این سنگ‌ها روشن تر و سفید باشد یعنی ناخالصی های ناشی از وجود اکسید آهن در آن کمتر است و از مرغوبیت بهتری برخوردار است.

خصوصیات تراورتن

– تراورتن دارای خلل و فرج طبیعی در سطح آن است که باعث زیبایی ظاهری آن شده است.

– تراورتن با توجه به داشتن خلل و فرج طبیعی، چسبندگی خوبی به ملات و دیوار زیر آن دارد که برای نمای ساختمان بسیار مناسب است.

– تراورتن مقاومت خوبی در برابر سرما، گرما، اشعه UV و رطوبت هوا دارد.

– تراورتن دارای تنوع زیادی در رنگ و طرح است و سلیقه های زیادی را پوشش می‌دهد.

– تراورتن در مقایسه با سایر سنگ‌ها، ارزان تر است و گزینه خوبی برای نمای ساختمان به شمار می‌آید.

سنگ نمای گرانیت

سنگ گرانیت از انواع سنگ های آذرین است و از کوارتز، فلدسپات، هورن بلند و میکا تشکیل شده است. گرانیت بطور طبیعی معمولا در رنگ‌های سفید، صورتی یا خاکستری وجود دارد. رنگ آن با توجه به کانی‌های موجود در آن متغیر است. از سنگ گرانیت در نمای ساختمان به خصوص در محیط های صنعتی، کف‌سازی، پیاده‌رو سازی، راه سازی و … استفاده می‌شود.

خصوصیات گرانیت

– گرانیت‌ها معمولا بسیار سخت و محکم بوده و دارای چگالی بالایی هستند و در برابر ضربه مقاوم می باشند.

– سنگ‌های گرانیت از قابلیت جلاپذیری بسیار خوبی برخوردارند و آن‌ها را می توان تا آینه‌ای شدن جلا داد.

– اکثر گرانیت‌ها مانند تراورتن در برابر سرما، گرما، اشعه UV و رطوبت هوا مقاومت خوبی دارند؛ اما در برخی موارد ممکن است کانی‌های آهن موجود در آن‌ها در اثر رطوبت هوا، اکسید شده و تغییر ظاهر دهند.

– برخی از انواع گرانیت‌های تیره ممکن است در برابر نور خورشید تغییر رنگ دهند.

– سنگ‌های گرانیت که به عنوان نمای ساختمان به کار می روند معمولا بصورت صیقلی هستند.

– با توجه به چگالی بالای سنگ ‌های گرانیت، خلل و فرج در آن‌ها بسیار کم است، در نتیجه چسبندگی خوبی ندارند و برای استفاده در نمای ساختمان باید از تمهیدات ویژه‌ای استفاده گردد.

– سنگ گرانیت نسبت به سایر سنگ‌ها از قیمت بالاتری برخوردار است چرا که هزینه عملیات استخراج، برش و صیقل کاری آن بالا است.

سنگ نمای سنداستون یا ماسه سنگ

سنداستون یا ماسه سنگ از انواع سنگ‌های رسوبی آهکی است که از کانی‌هایی بسیار کوچک (حدود 0.0625 تا 2 میلی متر) تشکیل شده است. اکثر سنداستون‌ها از کوارتز یا فلداسپات ساخته شده‌اند و به مرور زمان در اثر رسوب کردن مواد معدنی در رودخانه ها یا دریاها و تحت فشار به وجود آمده‌اند. سنداستون‌ها با توجه به ناخالصی‌های موجود در کانی‌ها، رنگ‌های متنوعی دارند اما معمولا در رنگ های قهوه‌ای، برنزه، زرد، قرمز، خاکستری، صورتی، سفید و سیاه دیده می‌شوند.

خصوصیات سنداستون

– سنداستون‌ها می‌توانند با توجه به مواد اولیه سازنده آن، دارای بافت نرم یا خشن باشند.

– سنداستون‌ها در برابر یخ زدگی و هوازدگی مقاوم هستند.

– جذب آب در سنداستون به دلیل وجود تخلخل زیاد آن، نسبتا بالا است.

– سنداستون سیلیسی در محیط‌های اسیدی مقاومت خوبی دارد. اما نوع آهکی آن مقاومت کمی در برابر اسید دارد.

– سنداستون مقاومت خمشی بالایی دارد که باعث می شود بتوان با ضخامت کمتری از آن استفاده نمود. در نتیجه سازه در نهایت سبک تر خواهد شد.

سنگ نمای چینی

سنگ چینی در واقع نوعی از سنگ‌های مرمریت دانه ریز است که از بلورهای سفید و خاکستری تشکیل شده است. بلورهای این نوع سنگ با چشم قابل رویت است. سنگ چینی عموما از کلسیت و مقدار کمی ولاستونیت تشکیل شده است. در برخی از انواع آن کوارتز هم وجود دارد. هرچه میزان کوارتز بیشتر شود، سختی سنگ چینی افزایش می‌یابد. در صورت ضربه زدن به این نوع سنگ صدایی شبیه چینی از آن ساتع می‌شود. به همین دلیل در ایران به نام سنگ چینی رایج شده‌اند. طیف رنگی سنگ چینی بسیار محدود است و معمولا به رنگ سفید موجود می باشند. از قدیم در ایران استفاده از این سنگ در نمای ساختمان به خصوص در نواحی گرمسیر رایج بوده است چراکه رنگ روشن آن مانع جذب گرمای زیاد می‌شده است.
اما در سال‌های اخیر با توجه به عدم تنوع رنگ در این نوع سنگ‌ها، و از طرفی تنوع بالای سنگ‌هایی مانند تراورتن، استفاده از این نوع سنگ در نمای ساختمان بسیار کاهش یافته است.

خصوصیات سنگ چینی

– سنگ چینی از چسبندگی خوبی برخوردار است اما به پای سنگ تراورتن نمی‌رسد اما از سنگ گرانیت چسبنده تر است.

–  سنگ چینی مقاومت خوبی در برابر هوازدگی دارد.

–  جذب رطوبت این سنگ‌ها اندک است.

– قیمت سنگ های چینی نسبتا ارزان است اما با توجه به نداشتن طیف رنگی مناسب استفاده از آن بسیار کاهش یافته است.

در مجموع از میان سنگ‌های نامبرده شده، در کشور ما سنگ‌های تراورتن بیشترین کاربرد را در نماسازی دارند چراکه این نوع سنگ در عین حال که مقاومت خوبی در برابر شرایط جوی دارد، دارای رنگ‌های متنوعی است و قیمت مناسبی نیز دارد.